Radyoterapi (Işın Tedavisi)
Radyoterapi Nedir?
Kanser hücrelerinin yüksek enerjili X-ışınları ile yok edilmesine Radyoterapi adı verilir. Radyoterapi meme kanseri gibi hızlı büyüyen hücrelerin yok edilmesinde son derece etkilidir. Bu tedavi sağlam meme hücrelerini de etkilese de bunlar zaman içinde iyileşirler.
Meme koruyucu cerrahiyi takiben uygulanan Radyoterapinin amacı cerrahiden arta kalan kanser hücrelerini yok etmektir. Böylelikle kanserin geri gelmesi (nüks) riski azaltılır. Yapılmış olan klinik çalışmalar meme koruyucu cerrahi sonrası uygulanan Radyoterapinin nüks riskinin %30’lardan %10’lara gerilettiğini göstermiştir. Bu nedenle tüm meme koruyucu cerrahi yapılan hastalara Radyoterapi uygulanır.
Radyoterapi ayrıca tümör büyüklüğü, tutulmuş lenf düğümü sayısı ve cerrahi sınırların mikroskopik durumuna bağlı olmak şartı ile memenin tamamının alındığı (mastektomi) bazı hastalara da uygulanır.
Adım Adım Radyoterapi:
1. Görüşme: Radyoterapinizden sorumlu olan hekim (radyasyon onkolojisi uzmanı) tedavinizin kapsayacağı bölge, doz ve süresine karar verecektir ve bunu bir dizi hazırlık safhası izleyecektir.
2. Simülasyon ve Planlama: Simülasyon tedavi alanlarınızın saptanması için ölçülerin alınması, verilen isimdir. Bu sırada basit bir röntgen cihazı veya sadece bilgisayarlı tomografi kesitlerinden faydalanmak mümkündür. Bu sırada cildinize bazı işaretler konulabilir. Hekiminizin kararına göre 2 ila 5 arasında değişen tedavi alanınız olacaktır.
3. Planlamada ise esas nüks riski taşıyan meme, göğüs duvarı ve çevre lenf bezeleri gibi hedef dokulara yeterli tedavi dozu verilirken bu dokuların komşuluğunda olan kalp, akciğer gibi hayati organlara mümkün olan en düşük dozu vermektir.
4. Tedavi : Simülasyondan 1-2 gün sonra başlayacak olan tedaviniz, Pazartesi Cuma günleri arasında hafta 5 gün olmak üzere 5 ila 7 hafta boyunca sürecektir. Her bir tedavi seansı 10-20 dakika sürecektir ki bu zamanın önemli bir kısmını giysilerin çıkartılıp tekrar giyilmesi ve tedavi masasında size pozisyon verilmesi alır, her bir alan için ışının verildiği süre 1-2 dakikayla sınırlıdır.
İstenmeyen Etkilerle Başa Çıkma:
Tüm tedaviler gibi radyoterapini de istenmeyen etkileri vardır. Aşağıdaki önerilerin bunlarla başa çıkmanızı kolaylaştırmasını dileriz.
Deri tahrişi ve kızarıklık: Bu istenmeyen etkilere daha çok kilolu kişilerde rastlanır. Güneş yanığına benzeyen bu etki cildin kızarmasına, kurumasına, kaşınmasına ve soyulmasına neden olabilir. Tedavinin bitimi ile bu şikayetler de azalarak kaybolacaktır. Tedavi sırasında bol kesimli, pamuklu giysiler ve yine pamuklu çok sıkmayan sütyen kullanmak, ılık su ile duş yapmak ve tedavi alanındaki deriye krem, losyon ve deodorant sürmemek size yardımcı olacaktır.
Memedeki değişikler ve şişme: Tedavi sırasında ışınlanan memeniz karşı memeye göre daha ağrılı ve şiş olabilir. Tedavi sırasında bol giysiler giymek veya sütyen kullanmamak sizi rahatlatabilir. Bu şikayetler de tedavi bitiminden sonra zaman içinde kaybolacaktır.
Yorgunluk hissi: Tedavi sırasında yorgunluk hissedebilirsiniz zira vücudunuz iyileşmek için çok yoğun enerji harcamaktadır. Mümkün olduğunca iyi uyuyunuz, dengeli besleniniz. Spor yapmak enerjinizi artırabilir.
Kuru öksürük ve veya yutmada zorluk: Bu etki daha ziyade köprücük kemiğinizin üstündeki lenf düğümleri tedavi edilirken ortaya çıkar. Serin ve yumuşak yiyecekler boğazınızı rahatlacaktır.
Lenfödem (kol veya elin şişmesi): Koltukaltı lenf bezlerinin cerrahi ve radyoterapi ile tedavi edilmesi sonrasında o taraf el ve kolda şişme görülebilir. Lenfödemden korunmak için ameliyat olduğunuz taraftaki kolunuzdan iğne olmayınız, tansiyon ölçtürmeyiniz. El veya kolunuzda bir enfeksiyon gelişirse hemen doktorunuzu arayınız.
www.memesaglik.com
