Menepoz, yumurtalık fonksiyonlarının kaybını takiben oluşan fizyolojik durumdur. Bir kadın bir yıl boyunca adet görmemişse menopoza girmiş kabul edilmektedir. Perimenopoz dönemi ise adet düzensizliklerinin başladığı dönemi kapsar. Adet gün ve miktarında azalma gözlenir. Daha sonra ise adetler tamamen durur.

Ortalama menopoza girme yaşı 50–52 olarak kabul edilmekte ise de son yıllarda yapılan çalışmalar menopoz yaşının 49–50 olduğunu göstermektedir. Menopoz öncesi adet azalması ya da seyrelmesi olmadan direkt menopoza giren kadın sayısı %10 dur. Yani öncesi bulgular çoğunlukla gözlenir.

Sigara içmek 1,5 yıl kadar önce menopoza girmeye neden olmaktadır. Sigara içme sayısı ile erken menopoz arasında ilişkşi vardır.

Menepoz Yaşı

Ortalama menopoz yaşı olan 50 yaşında kadınların %50 si menopoza girer. Tamamını kapsayan yaş aralığı ise 47–55 yaşlar arasıdır.

Kızların annelerine benzer yaşlarda menopoza girdiği ifade edilse de bu tam olarak kanıtlanmamıştır.

Gelişmemiş bölgelerde menopoza daha erken yaşlarda girilmektedir. Menopoz yaşı şişman kadınlarda biraz daha geç, zayıf kadınlarda is biraz daha erken olmaktadır.

Menepozda Hormonların Durumu

Gelişmemiş bölgelerde menopoza daha erken yaşlarda girilmektedir. Menopoz yaşı şişman kadınlarda biraz daha geç, zayıf kadınlarda is biraz daha erken olmaktadır.

Her kadında yumurtalıklarda belli sayıda tıpta folikül olarak tabir ettiğimiz fakat yumurta diyebileceğimiz hücreler vardır. Düzenli bir adet dönemi varsa her ay belli sayıda yumurta uyarılarak olgun ve döllenmeye hazır yumurta oluşturulmak üzere hareketlendirilir. Burada hormonal mekanizmaların önemli rolü vardır. Bu yumurtalardan sadece bir tanesi olgun yumurta oluşturacak diğerleri ise yavaş yavaş yok olacaktır. Uyarılan yumurta sayısı önemlidir çünkü bu yumurtalar kadın sex hormonlarının yapımında önemli katkıda bulunurlar.Menepoz öncesi dönemde uyarılan yumurta sayı ve kalitesinde düşüşler gözlenir. Özellikle menapoz öncesi 2–8 yıl içinde bu gözle görülür miktarda değişmektedir.

Yumurta sayısındaki azalma östrojen hormonunun daha az salgılanmasına neden olur. Az salınan östrojenin kan seviyeleri düşer. Bunu dengelemek için beyindeki hipotalamus hipofiz bölgesinden salınan FSH ismindeki hormonun seviyesi artar. Bu nedenle menapoz teşhisinde de yararlanılan FSH ölçümlerinin menapozda 10–20 kat arttığı gözlenir. LH hormonundaki artışlarda 3 kat kadar olmaktadır.

Menapozda östrojen seviyeleri azalmaktadır. Östrojen seviyesi 10–20 pg/ml seviyelerindedir. Bir dönem sonra yumurtalıklar hiç östrojen üretmez. Menapozda östrojen hormonu androstenedion ve testesteron hormonlarının yağ dokusunda östrojene dönüşümü ile sağlanır.

Op.Dr. Yakup Şensoy

Devamı hakkındaKadın Hastalıkları …