Bebeklerimizi aşılatarak, hastalıklardan koruyalım.
Çocukluk döneminin pek çok yaygın bulaşıcı hastalığı ortadan kaldırılmıştır.
Yirminci yüzyılda sağlık konusundaki en büyük başarılardan biri yaygın olan bulaşıcı çocukluk hastalıklarının %95 ila 100 oranında ortadan kaldırılmış olmasıdır. Ancak, bazı “zararlı mikroplar” halen çevremizdedir ve çocuklarımızın bağışıklık sistemlerinin kendilerini bu mikroplara karşı korumaları için hazır olması gereklidir
Aşılama aracılığıyla bebeğiniz çocuk felci, boğmaca ve bu çizelgede listelenen tüm diğer hastalıklardan korunabilir. Küçük bebekler daha büyük bir risk altındadır, yani bebekler ikinci yaş günlerinden önce bu aşıların tümüne ihtiyaç duyarlar. Aşılar sürekli geliştirildiğinden ve farklı aşı markaları farklı olacağından kendi hekiminizin bebeğiniz için farklı bir enjeksiyon planı olabilir. Her durumda da bebeğinizin aşılarını izlemek ve bebeğinizin aşılarının zamanında yapılmış olduğundan emin olmak için her kontrolde hekiminize danışın. Bebeğinizin izlemi güncel olmalıdır. Sürekli olarak yeni aşılar geliştirilmektedir, yani bu çizelgedeki değişiklikler sizi şaşırtmasın.
Daha sonraki yıllarda (4-6 ve 11-16 yaşları) ek aşılarının yapılması gerekecektir. Fakat çocuğunuz aşılarının çoğunu hastalık riskinin en fazla olduğu 18 aydan önce olacaktır. Aşı kaydını tüm çocukluğu boyunca sakladığınızdan ve her sağlık kontrolünde yanınıza aldığınızdan emin olun.
Aşı Çizelgesi
Hastalık Rehberi
Aşının Olumsuz Tarafı Nedir?
Aşı Çizelgesi
Her ülkenin sağlık bakanlığı kendi ülkesindeki hastalık yükü ve risklere göre bazı aşıları rutin aşı şemasına eklemektedir. Ülkemizde de daha önceden yapılmakta olan aşılara yeni aşılar eklenmektedir. Ekte sağlık bakanlı tarafından en son uygulan aşı şeması verilmektedir . ancak bazen sağlık bakanlığı tarafından uygulamaya konulan aşı şeması ile ülkemizde serbest satılan aşılar farklı olabilmektedir. Bu nedenle ülkemizde özellikle özelde çalışan çocuk hekimleri ve bazı üniversite hastaneleri diğer ülkelerin aşı şemalarından esinlenerek farklı aşı şemaları uygulamatadırlar. Sağlık bakanlığı aşı şeması için aşağıdaki tabloya bakınız.
Aşılar hakkında resmi bilgi tüm ülkelerde oduğu gibi Ülkemiz de de “Sağlık Bakanlığı Aşı Danışma Kurulu” önerileri doğrultusunda yıllar içinde değişmektedir.
Hastalık Rehberi
Burada aşıların bir listesi ve önledikleri hastalıkların tanımları bulunmaktadır. Çok şükür ki, modern tıp sürekli olarak yeni ve daha iyi aşılar geliştirmektedir; böylece bebeğiniz bu ciddi hastalıklardan daha az enjeksiyonla ve daha az rahatsızlıkla korunmuş olur.
DİFTERİ (DBT aşısındaki “D”)
HAEMOPHILUS INFLUENZA/TİP B (Hib aşısı)
HEPATİT A
HEPATİT B
KIZAMIK (KKK aşısının ilk K)
MENENJİT
KABAKULAK (KKK aşısının ikinci K’sı)
BOĞMACA (PERTUSSIS) (DBT aşısındaki “B”)
PNÖMOKOKSİK HASTALIKLAR
ÇOCUK FELCİ
KIZAMIKÇIK (RUBELLA) (KKK aşısının “K”si)
TETANOZ (DBT aşısındaki “T”)
SU ÇİÇEĞİ (VARICELLA ZOSTER/ VZV)
DİFTERİ (DBT aşısındaki “D”). Difteri burunda, boğazda ve hava yollarında kalın bir tabakaya neden olan ve kaldırıldığında kanamalara neden olan ve nefes alma sorunları, kalp yetmezliği, yumuşak damak paralizisi ve hatta ölüme neden ciddi bir solunum yolu hastalığıdır Hastalığa yakalanan kişilerin %20’si kadarı ölmektedir. Çok küçük çocuklar en fazla risk altında olanlardır. Önlemek için aşı boğmaca ve tetanoz aşısı ile birlikte önerilir. Aşı takvimine bakınız
[Yukarı]
HAEMOPHILUS INFLUENZA/ TİP B (Hib aşısı). Haemophilus influenza, zatürree, menenjit, boğazda aşırı şişkinlik, kemik iltihabı ve diğer ciddi enfeksiyonlara neden olabilen bir bakteriyel enfeksiyondur. Kulak enfeksiyonunun da sıklıkla nedenidir. Aşıdan önce haemophilus influenza binlerce çocuğu öldürmüş veya ciddi şekilde sakat bırakmıştır. En yaygın olarak 5 yaşın altındaki çocuklarda görülür Aşı takvimine bakınız
[Yukarı]
HEPATİT A ( Hep-A enjeksiyonu) Hepatit A karaciğerin ateşe, yorgunluğa, sarılığa ve iştah kaybına neden olan viral bir enfeksiyonudur. Çocuklarda pek az ya da hiç semptom olmamasına rağmen, enfekte olmuş yetişkinler aylarca veya hatta yıllarca hasta olabilir. Hepatit A genellikle dışkıya bağlı bulaşma ile insandan insana geçer ve salgınlarda genellikle belli bazı toplumlarda görülür. İngiltere’de her yıl 2.000’in biraz altındaki bir sayıda bildirilmekte olmasına rağmen, gelişmekte olan ülkelerdeki çok küçük çocuklar bu hastalığa yakalanma eğilimindedir. Ev halkındaki veya toplumdaki görülme nedeniyle risk altında olan 2 yaşın üstündeki çocuklara ekstra koruma sağlamak için Hep-A aşısına ek olarak immunoglobulin enjeksiyonları da çoğu kez uygulanmaktadır.(son yıllarda aşı uygulamazı pek çok ülkede olduğu gibi ülkemizde de bir yaştan sonra önerilmektedir. Hep-A rutin bir aşı olmamasına rağmen, bazı toplumlar, deniz aşırı seyahat yapan çocuklar ve enfekte bir kişi olan evin veya kreşin üyeleri için tavsiye edilebilir. Aşı takvimine bakınız
[Yukarı]
HEPATİT B. Hepatit karaciğerin çok ciddi olabilen, hatta karaciğer yetmezliğine veya kronik karaciğer hastalığına bile yol açabilen bir viral hastalığıdır. Tam koruma için üç hepatit B dozu gerekmektedir. Ergenler ve yetişkinler de bu koruma serisini alabilir. Hastalığı geçirmiş olanların daha sonraları kronik karaciğer hastalığı ve karaciğer kanserine yakalanma riski artmaktadır. Bu nedenle aşı ile korunma önemlidir. (Aşı takvimi için tıklayınız)
Yenidoğan bebekler çok küçük doğum ağırlığına sahip(doğum ağırlığı 2000 g altında) ya da annede aktif hepatit B hastalığı varsa aşı dozu değişimi olabilir. Lütfen doktorunuzla konuşunuz.
[Yukarı]
KIZAMIK (KKK aşısındaki ilk “K”). Kızamık (“kızıl” veya “sert” kızamık da denir) döküntülere, öksürüğe ve ateşe neden olan ve ishale, kulak enfeksiyonlarına, zatürreeye, beyin hasarına veya ölüme yol açabilen viral bir hastalıktır. En fazla risk altında olanlar yetersiz beslenen veya kronik hastalıkları olan çocuklardır. Kızamık salgınları İngiltere’de her yıl ortaya çıkmaktadır ve dünya çapında da yaygın bir hastalıktır. Ülkemizde son yıllarda sıklığı oldukça azaltılmasına karşın aşı uygulaması halen devam ettirilmektedir. (Aşı takvimi için tıklayınız)
[Yukarı]
MENENJİT. Menenjit Neisseria Meningitis A, B ve C dahil olmak üzere pek çok bakteri tarafından oluşturulabilen çok ciddi bir beyin enfeksiyonudur. Menenjit C aşısı Menenjit B’ye karşı koruma sağlamamaktadır. Bazı ülkelerde Menenjit Aşısı rutin aşı şemasında önerilmektedir Ülkemizde henüz rutin çocukluk çağı aşısı olarak kulanılmamaktadır. (Aşı takvimi için tıklayınız)
[Yukarı]
KABAKULAK (KKK aşısının ikinci “K”sı). Kabakulak ateşe, baş ağrısına ve kulağın ön tarafındaki tükrük bezinin şişmesine neden olmaktadır. Bazı durumlarda beynin ve omuriliğin enfeksiyonu olan menenjite veya beynin şişliği olan ensefalite yol açar. İşitme kaybına ve erkek çocuklarda testislerin şişmesine ve muhtemelen kısırlığa da yol açabilir. Kızlarda kısırlığa neden olduğu gösterilmemiştir. Kabakulak yetişkinlerde çok ciddi ve ağrılı olabilir. (Aşı takvimi için tıklayınız)
[Yukarı]
BOĞMACA(PERTUSSIS) (DBT aşısındaki “B “). Boğmaca haftalarca süren öksürüğe ve tıkanmaya neden olur. Öksürük nöbeti soluk almaya çalışan çocuğun karakteristik “boğmaca öksürüğü sesi” takip eder. Bundan sonra kusma yaygındır. Pertussis zatürreeye, nöbetlere, beyin hasarına veya ölüme yol açabilir. Aşılanmamış çok küçük çocuklar en fazla risk altında olanlardır ve eğer hastalanırlarsa çoğu kez hastaneye yatmaları gerekmektedir. Hastalığa yakalanan yetişkinler çok hastalanır, fakat genellikle iyileşirler. Maalesef hastalığı be eklere ve küçük çocuklara geçirebilirler. (Aşı takvimi için tıklayınız)
[Yukarı]
PNÖMOKOKSİK HASTALIK Pnömokok bakterileri zatürreeye ve menenjite neden olabilir ve kulak enfeksiyonlarının en yaygın bakteriyel nedenidir. Pnömokokların pek çok tipi vardır ve aşılar sadece bazılarına karşı koruma sağlarlar. Bu enfeksiyonlar açısından en fazla risk altında olanlar küçük bebeklerdir. Bu aşı rutin olarak uygulanmaz, fakat özellikle risk altında olanlara verilir.Bebekken aşı yapılmadıysa gerekme durumunda 7 aydan büyük ve 2 yaşın altındaki çocuklara bir veya birkaç doz uygulanabilir. Belli bazı gruplarda 2 yaşından büyük çocukların da bu aşıya ihtiyacı olabilir. Pnomokok aşısının iki yaş altı ve üstünde uygulanan tipleri ve erişkinlere önerilen tipleri farklı olduğunda bu konuda hekiminizden bilgi isteyiniz. (Aşı takvimi için tıklayınız)
[Yukarı]
ÇOCUK FELCİ (IPV, enjektabl çocuk felci aşısı bir enjeksiyon olarak veya OPV, oral çocuk felci aşısı ağızdan uygulanır). Çocuk felci ateşe, boğaz ağrısına, bulantıya, baş ağrılarına, ishale, mide ağrılarına ve boyunda, sırtta ve bacaklarda tutulmaya ve güçsüzlüğe neden olan yaygın bir virüstür. Paralize neden olan eski-moda bir hastalıktır.Ancak, eski-moda olmasının tek nedeni pek çoğumuzun aşılanmış olmasıdır. Paralize ek olarak çocuk felci solunum güçlüğüne veya ölüme neden olabilir. Oral aşı dışkıyla çevreye salınabileceğinden, enjektabl formunu; birçok ülkede ilk tercih olarak kullanılmaktadır. Çocuk felcinin yaygın olduğu ülkelerde ağız yolu ile kullanılan şekli önerilmektedir. Ülkemizde sağlık bakanlığı uygulaması ağızdan aşı şeklinde önerilirken saha uygulamalarında diğer aşılarla birlikte ortak kullanılan enjektabl şekli önerilmektedir. Ülkemizde 1998’den beri yeni çocuk felci olgusu görülmemiştir. (Aşı takvimi için tıklayınız)
[Yukarı]
KIZAMIKÇIK (RUBELLA) (KKK aşısının “K”si). “Alman kızamığı” olarak da bilinen kızamıkçık yüzde ve boyunda döküntülere, hafif ateşe ve şişmiş bezlere neden olan ılımlı bir viral hastalıktır. Özellikle kadınlarda ve kızlarda artrite neden olabilir. Eğer hamile kadınlar enfekte olursa, bebekleri doğum sekellerine sahip olabilir veya ölebilir. Çocukluktaki aşılama bir sonraki nesli korumaktadır. Bu nedenle birçok batı ülesinde rutin aşı şemasına eklenmiştir Ülkemizde zorunlu uygulanan bir aşı değildir. Ancak bazı üniversite hastaneleri ve özel çocuk hekimleri tarafından kullanılmaktadır. (Aşı takvimi için tıklayınız)
[Yukarı]
TETANOZ , “çene kilitlenmesi” olarak da bilinir (DBT aşısındaki “T”). Tetanoz ciddi ve ağrılı kas spazmlarına neden olur ve çoğu kez öldürücüdür. Çene kaslarının “kilitlenmesine” neden olur, yemeyi zorlaştırır veya imkansız hale getirir. Solunum yetmezliği ölüme neden olur. Bakteri pisliklerde yaşar ve derin kesiklere veya delinme şeklindeki yaralanmalara girdiklerinde çok iyi gelişirler. (Aşı takvimi için tıklayınız)
[Yukarı]
SUÇİÇEĞİ (VARICELLA ZOSTER) / (VZV enjeksiyonu). Suçiçeği su toplayan döküntüleri ve solunum semptomları olan çok fazla bulaşıcı bir enfeksiyondur, pek çok durumda sağlıklı çocuklar için zararlı değildir. Küçük bebekler, hastalığı geçirmemiş veya aşılanmamış olan yetişkinler ve bağışıklık yetersizlikleri olan kişiler için zararlı olabilir. Rutin bir aşı olarak uygulanmaz. Hastalık 7-21 gün sürer ve uzun inkübasyon dönemi hastalığa yakalanmış olan çocukların kimse hasta olduklarını bilmeden önce yüzlerce kişiye geçireceği anlamına gelmektedir. Zatürree, ciddi cilt enfeksiyonu, beyin hasarı ve diğer problemler hastalığı özellikle yetişkinlerde görülebilir. Hastalığı küçükken geçirmek veya aşı olmak en iyisidir. Bağışık olmayan kadınlar, erken dönemde aşılatmadıkları taktirde hastalık açısından oldukça riskli çocuklar doğuracaklardır. Aşı olan pek çok kişi korunacaktır; fakat suçiçeği olan bu aşılanmış kişiler çok hafif geçireceklerdir. Ülkemizde sağlık bakanlığı tarafından rutin çocukluk aşısı olarak önerilmemektedir. (Aşı takvimi için tıklayınız)
[Yukarı]
ROTAVİRUS hastalığı: rotavirus erken çocukluk döneminde ishal ve ishale bağlı ölümlerden sorumludur. Son yıllarda bazı batı ülkelerinde aşı ile korunma yeniden önem kazanmıştır. Ülkemizde rutin olarak önerilmemektedir. Ve ülkemizde hastalık yükü belli değildir (Aşı takvimi için tıklayınız)
[Yukarı]
Aşının Olumsuz Tarafı Nedir?
Aşılar çocuklarımızın hayatlarında dramatik değişiklikler yapan bin yılın büyük zaferlerinden biridir. Yan etki risklerinin olmalarına rağmen, bu riskler oldukça düşüktür, problem görülme sıklığı çok nadirdir ve tümü hastalıkla ilgili risklerle kıyaslandığında çok daha az ciddidir. Boğmacanın, difterinin veya kızamığın çok ciddi etkilerini görmüş olan herhangi biri aşıların faydalı olduğundan şüphe duymayacaktır. Fakat tüm tıbbi prosedürlerin riskleri hakkında da bilgilenmelisiniz.
Aşılama sonrası görülebilecek yan etkilerin bazıları şunlardır
Ateş. Çoğu aşılama sonrasında ateşin biraz çıkmasını bekleriz – bu vücudun enjeksiyona dilediğimiz gibi yanıt verdiğinin yani bağışıklık oluşumunun göstergesidir: Bir enjeksiyondan sonra ateş çıkarsa termometrenizi ve ateş düşürücünüzü(doğru parasetamol dozu) hazır bulundurun. Ateş yükselirse veya bir veya iki günden daha fazla sürerse hekiminizi arayın.
Lokal kızarıklık şişlikler. Aşının yapıldığı yer biraz hassas olacaktır ve küçük bir şişlik gelişebilir. Bu, enjeksiyonun vücudunun yanıtını tetiklemek için çalışmakta olduğunu gösteren diğer bir belirtidir. Parasetamol veya ibuprofen yararlı olabilir. Kızarık alan 10 ykrş’den daha büyükse, herhangi bir iltihap oluşturursa veya iki-üç gün sonra bile hala kırmızıysa doktorunuzu arayın. Bazen enjeksiyon yerinde küçük bir alan bir veya iki ay kalan sert bir şişlik oluşabilir fakat geçecektir. Ancak kızarık veya hassas olmamalıdır.
Döküntü. Bazen aşılama sonrası, korunmak için yapılan hastalığın hafif bir şekli geçirilebilir. Enjeksiyondan sonra iki haftaya kadar gelişebilecek semptomlar çok hafiftir ve genellikle pek az endişe uyandırırlar.
Alerjik reaksiyon. Bu durum oldukça nadirdir fakat çok ciddidir. Bazen çocuklar aşıda kullanılan bileşenlere alerjiktir ve bir alerjik reaksiyon geliştirebilirler. Örneğin, yumurta alerjisi olan çocuklar orijinal olarak yumurtalar üzerinde gelişen virüslerden yapılan aşılarla sorun yaşayacaklardır. Bu alerjik reaksiyonun semptomları lekeli, kırmızı döküntüler (ürtiker), soluk alamama, hırıldama, solunum güçlükleri, solgunluk, baş dönmesi veya hızlı kalp atışıdır. Bu semptomlar enjeksiyondan birkaç dakika ile saatler arasında gelişebilir. Bu nedenle, aşılama sonrası bir süre bekletilir.Eğer bu semptomlar siz ayrıldıktan sonra gelişirse hemen geri dönmeniz gerekmektedir. Eğer ailede alerjiye eğilim varsa veya ailede aşı sonrası reaksiyon görünen kişiler varsa bunu aşıdan önce doktorunuza söylemeniz gerekmektedir
Prima alıntı